Notities van de les (2011)

Mijn notities van geschiedenis zal ik hier beneden posten. Ik let niet altijd even goed op, dus het zou kunnen dat ze soms crappy zijn x:

Als je je eigen notities hebt en die zijn beter.. post ze hier ook. Ik ga altijd de datum van de les als titel zetten, zodat het gemakkelijker is te zien welke les wanneer is.

1868-1912: Meiji periode – Japan maakt een hele evolutie door wat betreft de internationale verdragen.
Ongelijke verdragen: Japan doet zijn best om de verdragen gelijk te maken, om een gelijkwaardig lid te worden in de internationale gemeenschap.
15 augustus 1945 --> einde tweede wereldoorlog voor Japan
1945-1960: Japan moet herstellen van de schade na de oorlog

1960: de premier belooft de Japanse bevolking om in tien jaar tijd hun gemiddelde lonen te verdubbelen
Grote betogingen
1968: meibeweging

1960-heden: Japan in een geglobaliseerde wereld


De Noord-Nederlandse Republiek had niet zo’n groot bevolkingsaantal en het risico was nogal groot. De Nederlandse overheid was daarom blij wanneer mensen van een andere nationaliteit zich inschreven om naar Japan mee te reizen. Daardoor zijn ook veel buitenlanders met de Nederlandse schepen meegevaren naar Japan.

Engelbert Kempfe --> arts
Henrik Doef

Andere schepen dan Nederlandse werden weer buiten gestuurd --> niet aanvaard.

1840: opiumoorlog. China op dat moment beheerst door: de Manchu dynastie --> intern verzwakt. Botsing tussen de Chinese en de Engelse schepen.
Verdrag van Nanking afgesloten in 1842. Japan kreeg berichten over de nederlaag van de Chinezen tegen het Britse imperium.

1853: Commodore Perry (Amerikaan) komt aan in Japan om het land tot een verdrag te dwingen.

1885: handelsverdragen.
In Japan: traditionele houding = we laten niemand binnen --> sluiten van verdragen was zeer moeilijk. Dit was de aanleiding tot problemen tussen het bakufu en het hof(?).

--> Crisis in Japan: er werd getwijfeld aan de macht van de bakufu omwille van de verdragen
Mensen werden opgepakt en gevangengezet of kregen huisarrest (in het geval van de hooggeplaatsten)

Opening van de haven van Yokohama, teken van het verdrag van (??), ...
Nagasaki --> eerste plek die het Westen aandeed in het begin van de 19de eeuw.

Nagasaki + Yokohama = twee zwaartepunten voor de handel met Japan.


Commodore Perry --> moet toestemming van de Shogun hebben, dus er wordt een koerier gestuurd. Vooraleer die in Edo zou arriveren, duurt het enkele dagen, dus de commodore gaat meteen aan wal in de buurt van Edo. Heeft tolken nodig.

Japanner aan boord: John Manjiro.

Westerse schepen: meer indrukkend doorgaans dan die van Japanners. Groter formaat dan wat de Japanners gewoon waren.

"kurofune" = zwarte schepen. Westerse schepen waren voornamelijk zwartgeverfd.

Odaiba = eilandje gebouwd in de baai van Tokyo om afweer op te stellen tegen schepen.


大君 = "taikun", soort eretitel, naam voor de shogun.



Dejima: waaiervormig eilandje, waarop een Nederlandse nederzetting was gebouwd.
Kawahara Keiga --> schilder die het eilandje geschilderd heeft --> aan de hand daarvan Dejima gereconstrueerd
Tegenwoordig: toeristische trekpleister, zelfs mensen die rondlopen verkleed als samurai


Yokohama: eerste haven die opnieuw opengesteld wordt.
Vijf naties die een handelsverdrag hebben afgesloten met Japan. (Frankrijk, Groot-Britannië, Nederlanden, ..?)

横浜絵 - Yokohama-e: tekening die het leven in Yokohama uitbeeldt. Beeldt een handelsstraat uit in Yokohama: zowel westerlingen als Japanners erop afgebeeld.

Yokohama = eerste stad waarin westerse stijl gebouwen (hotels, ..) werden gebouwd.

"zondag vieren" = een vreemd fenomeen voor de Japanners. ("dontaku" = "zondag" --> de dag dat er niet gewerkt wordt)
--> westerlingen in Japan bezochten regelmatig tempels etc op die dag.



____________2de lesuur________________


Tot nu toe: shogun had alles te zeggen --> meer mensen erbij betrekken (hof, voornaamste daimyou, etc)
Koubu-gatai(sp?)

--> Kleine, kortstondige herstel van de bakufu --> bunkyuu restauratie

Geïnteresseerd in praktische/technologische ontwikkelingen: vb Ijzergieterijen (zoals hoogovens van Hirayama(sp?) ) --> eerste uitingen van de industrializering van Japan


MAAR: blijft niet duren --> doorzetten van de radicale bewegingen.
Mensen die het regime willen veranderen nemen actie: 'activisten' --> slogan "Sono joui"(sp?)

Samuraiklasse stoort zich aan hoe de buitenlanders zich gedragen in Japan --> houding getuigt niet van respect --> xenofobie van Japanners tov. westerlingen.

----> oorlog tussen Satsuma en Groot-Brittanië
(bewijst dat Japan nog niet een eengemaakt land was, maar de han nog steeds hun eigen politiek voerden
-> Europeanen stelden zich Japan als een eengemaakt land voor)

Twee strafexpedities ingezet: één van het bakufu (mislukt) en één van de buitenlanders (lukt)
--> Satsuma en Chousu slaan de handen in elkaar, hun houding slaat volledig om en ze worden pro-westers (althans op het niveau van de lagere samurai) -> soort van alliantie --> omslag van: tegen buitenlanders, naar: tegen bakufu

Ironisch: bakufu staan buitenlanders toe <--> activisten keren zich tegen bakufu


Laatste Shogun: Yoshinobu.
Heeft nog een poging gedaan (met hulp van de Fransen) om het regime te versterken/redden.
Fransen --> kiezen zeer duidelijk de kant van het bakufu

--> bakufu gevallen tijdens wereldtentoonstelling waarbij Japanners voor de eerste keer meededen

Taisei houkan (大政奉還) --> Yoshinobu droeg zijn macht formeel over aan de keizer

(Alle Tokugawa's worden afgezet, niet alleen de shogun, maar hele familie. Mochten zich niet meer met de politiek inlaten.
--> worden niet gedood, mogen nogal veel van hun bezittingen behouden, zijn nog steeds eigenaar van het museum van Nagoya)

Einde 1867 = val van het bakufu.
1868 --> Meiji restauratie --> keizer kondigt een nieuwe periode aan.


Heleboel mensen die hun inkomens hadden van het bakufu, bv Han-domeinen.

==> Oorlog van mensen pro en contra het oude regime = boshin oorlog, burgeroorlog, twee regimes hangen nog een tijd in de balans
Belangrijk: Slag bij Tobafushimi, en Overgave van het kasteel te Edo


Nieuwe regime: nog helemaal uitbouwen/organizeren.
- Eed in 5 artikelen
- Gobou no Keiji (richtlijnen voor het gewone volk)
- Verklaring inzake de bestuurlijke structuur (soort van eerste grondwet)

--> in het teken van "kaikoku" (opening naar het buitenland)


Internationale gemeenschap --> heel zwaar door westerse samenleving beïnvloed
Alles wordt stilaan veranderd naar westerse maatstaven. (nieuwe jaartelling, nieuwe hoofdstad, etc.)

Nieuwe hoofdstad = Tokyo.


Gecentraliseerde bestuur.
Domeinen vroeger: heel erg autonoom, bakufu had weinig invloed hierop --> daimyou had heel veel macht
Japanners willen ook gecentraliseerde staat - naar Europees model
Wat met de daimyou? -> gepast zou zijn: daimyou moeten hun domeinen aan de keizer teruggeven zoals de shogun zijn mandaat
In plaats daarvan: domeinen worden prefecturen --> daimyou worden prefect/gouverneur (maar: tijdelijk! -> bv. niet erfelijk), veel lager inkomen
Standenmaatschappij verbrokkelt als gevolg van deze hanseki houka

Veel rangen --> Twee rangen: shizoku (bovenlaag van de samurai), sotsuzoku (lagere klasse samurai)
--> al snel volledig afgeschaft

Standen moeten weggewerkt worden --> alle inwoners moeten (gelijkwaardige) burgers worden

(informatiesessie over wikipagina)



2de lesuur
__________________________________


Hoe het nieuwe centralistische bestuur van de overheid tot stand kwam

Het bakufu had een aantal pogingen ondernomen om met het westen een nieuwe relatie uit te bouwen.
Kwam tot uiting in bv. het sturen van gezantschappen naar Europa en Amerika. (foto met hun bezoek aan Egypte)


Eejanaika: volkse beweging op het einde van de bakufu (wanneer het horoscopen/talismans 'regent') waarbij vele mensen op straat komen en op pelgrimstochten begint te gaan. (Had ook te maken met politieke en economische ontevredenheid)

Keizer had een vloot --> trekt zich terug in het Goryoukaku (stervormig fort) in Hakodate.



Centralisatie bestuur --> gepaard met teruggave van de domeinen van de daimyou --> veranderd naar prefecturen
Uitgevaardigd door keizerlijk besluit


Nieuwe instellingen:
GEEN bakufu, GEEN domeinen, etc.

Centrale bestuur:
Systeem dat ongeveer gebaseerd/geïnspireerd is op het risturyou systeem.

Modernisering --> ook
- uitbouw van het leger --> dienstplicht (--> verspreiding van "standaardjapans")
- politie (geïnspireerd op Parijs)
- voorrechten van bepaalde standen zouden wegvallen: obligaties om rechten af te kopen

Moderne leger --> gebaseerd op dienstplicht

Natiestaat
~> alle burgers zijn gelijk en hebben dezelfde rechten en plichtenplichten
~> geen privileges, geen standen (vb. zwaarden die samurai mogen dragen)

Opgevorderd:
jonge, volwassen mannen

--> verandering in economische situatie --> werkkrachten zitten in het leger


Verantwoordelijkheid:
minister ~> werd lid van het leger

'Tousuiken' --> rechtstreeks contact met de keizer


vroeger ~~> han betaalden
staat moest het geld ophoesten

gaven papieren in plaats daarvan, om te zorgen dat ze meer tijd kregen om het volk terug te betalen

Shizoku (middenklassers) moeten een baan zien te vinden
--> ambtenarij
--> onderwijs
--> landbouw (afhankelijk van de streek)


Reeks kleine opstanden

Seinan-rebellie (1877): Saigo Takamori

Kleine groep
--> iets doen aan buitenlandse relaties
--> herzien van (ongelijke!) verdragen met buitenland van 1858

~> na terugkeer: slagen erin om terug de macht over te nemen van het kabinet


Hokkaido
--> snel gekoloniseerd vanwege dreiging uit Rusland
--> chishima: poging om soevereiniteit te vestigen
--> verdrag met Rusland -> Sachalin is Russisch, korillen Japans

Westen
--> koninkrijk Korea: beperkte contacten >> eerste verdrag: ongelijk (belangrijk punt: opheffen van de tribuutrelatie met China)
--> China


Sino-Japanse oorlogen
=> Chinese erkenning van Korea als onafhankelijke staat
=> Taiwan



Zuiden
--> Ryukyu eilanden (huidige Okinawa)

Oosten
--> Oasawara Archipel (deel van Tokyo)
--> Stille Oceaan



Import van westerse levensstijl EN kennis
- grondbelasting


Invoering van het kapitalisme
- stimuleren van handel en nijverheid om snel te industrialiseren
(= een initiatief van de overheid, niet vanuit het volk)

Zaibatsu = bedrijf opgericht door de overheid dat daarna (voor niet te veel geld) is verkocht aan seisho

Positie van Japan na de Meiji-restauratie:

Japan wou overleven als natie tussen verschillende andere grote naties --> angst om overgenomen te worden op een zwak moment
België of Duitsland als voorbeeld ~> "shou-koku" <> "tai-koku"

Interne beweging -> bestond vanaf de Tokugawa periode
--> ijverde naar bredere politieke vertegenwoordiging (nl. het oprichten van een parlement)
--> eerst een parlement of een grondwet nodig ?

Grondwet => 1889


Banno ~> Japanse historicus


Sakamoto Ryouma
--> heeft het verdrag tussen Choushuu en Satsuma (vroeger aartsvijanden) bewerkstelligd

Itagaki Daisuke


~> volledige democratie was oorspronkelijk niet de bedoeling
Tweekamerstelsel
Vertegenwoordigers van het lagere huis: samurai
Vertegenwoordigers van het hogere huis: daimyou


Satsuma:
hadden een krijgers-imago
Boshin-oorlogen (1869)
Satsuma-opstand (1877)

Saigou Takamori ~> eigenlijk minder militaristisch dan hij werd voorgesteld (was wel voor alliantie met Choushuu te vinden)


In de Tokugawa periode:

Juninken undo ~ oppositiebeweging
Mensen die volledig uitgebuit werden, ...


Voor sommige bevolkingsgroepen werden er meer rechten afgegeven door de Meiji dan ze bijkregen
Steun van Tosa clan --> Beweging voor vrijheid en burgerrechten
--> tegelijk een tegenbeweging van Tosa en Hizen (Eto Shinpei) tegen Satsuma en Choushuu


1875 ~> keerpunt
Februari: oprichting van de eerste politieke partij in Japan


Sain - Uin (instelling van links en rechts)
~> versmelten tot de Genrou-in (raad van oude wijzen, staatsraad)
~> beslissen over nieuwe wetten van de instellingen in Japan

Juninken Undou leeft weer op -> Okubo Toshimichi had te veel macht

3 maart 1881 ~> krant opgericht =>
* nieuwe ontwikkelingen gecommuniceerd naar de rest van het land
* volk zo meer bewust, en sneller op de hoogte

Jaren 80:
* veel schandalen aan het licht gebracht
* deflatie - economische crisis

~> parlement moest controle uitvoeren over de corruptie


Engelse lijn <> Duitse lijn
Engelse grondwet --> samengesteld uit verschillende teksten (niet mogelijk in Japan)

Eerste grondwet van Japan --> groot deel vertaling van de Belgische (eerste Belgische grondwet = 1831)
Architect van de Japanse grondwet: Ito Hirobumi (in Korea: negatief beeld -> was ook de architect van de Koreaanse kolonisatie)

Grondwet
Uiteindelijk goedgekeurd in 1889
Eerste algemene verkiezing in 1890


Artikel 67
"De begroting kan niet ingeperkt worden zonder goedkeuring van de regering."

SLIDE 1
1885 --> oprichting van het naikakusei
nieuw regeringssysteem (ambtenaren, ...) ~> hervorming op een moderne manier

Probleem: alle belangrijke posities nog steeds voor Choushuu en Satsuma ? (antwoord ~> voor een groot deel wel)
Geen reële macht: regering nog steeds veel sterker -> konden in laatste instantie nog altijd de hulp van de keizer vragen

Verkiezingen:
* minstens 15 yen belastingen (= HEEL VEEL, en enkel de grootgrondbezitters betaalden zoveel belastingen)
* mannen
* 25 jaar oud of ouder

Hogerhuis was altijd in staat om de voorstellen van het lagerhuis te blokkeren.
--> lagerhuis stelde enkel dingen voor om de belastingen te kunnen verlagen
--> hogerhuis niet akkoord: hadden de belastingen nodig
>>> Constante ruzie tussen parlement en regering.

Verandering in 1895:
Besef dat door belastingen, ze militair sterker waren --> Taiwan als kolonie, meer land, meer middelen, betere economie
>>> Parlement en regering begonnen samen te werken.


SLIDE 2
Politieke partijen.

Ito Hirobumi -> echte modernisering: alleen als parlement en regering konden samenwerken
Stagnatie = achteruitgang, geen optie -> anders: ten prooi vallen aan andere imperialistische naties
--> vooruitgang nodig !

Itagaki en Okuma (van Tosa): oppositie.
(LP: liberale partij, PP: progressieve partij, GBP: )

Grote oligarch (die niet wou dat de partijen zich uitgroeiden): Yamagata
--> "Als dit lukt, is dit het eind van de Meiji."
--> stond voor alliantie met leger
--> stond voor allientie met ambtenaren (-> in aanzien: 'dienaren van de keizer')
--> zou basis leggen naar militarisme


SLIDE 3
Yamagata voerde nieuwe regel in:
Minister van militaire zaken in de regering moest altijd een actieve militair zijn
--> als het leger niet akkoord was: riepen hun hogere officier terug -> regering viel
--> niet alle ministers op gelijke voet: niet meer democratisch


SLIDE 4

Ito Hirobumi richt de riken seiyuukan op (nieuwe partij, 'vereniging van politieke vrienden')

Overheersende term:
RESPECTEREN van grondwettelijk beleid.

Eerder strategisch dan voor het volk


SLIDE 5
Grondwet in Japan: niet een nutteloos vod papier --> grote invloed op de ontwikkeling van de instellingen in Japan.

In 1891: Rusland was een nieuwe wereldmacht aan het worden en had een verdrag afgesloten met Frankrijk.
Nieuwe macht: alliantie Frankrijk-Rusland.

Azië: schrik voor dit verdrag --> Trans-Siberische spoorweg als mogelijke dreiging
(--> militairen konden sneller naar Azië raken)

Pax Britannica:
Tegen Frankrijk-Rusland.

Yamagata Aritomo:
"Lijn van het belang." --> het is in het belang van Japan dat Rusland niet in Korea geraakt
--> recht naar zich toe trekken om Korea binnen te kunnen vallen


SLIDE 6

(gedicht)


SLIDE 7

Russische kroonprins --> 20/21 jaar.
(Later: Tsaar Nicholas II ~ in 1917: in de Russisch-Poolse revolutie vermoord)

Bezoek:
Kans voor Japan om te laten zien dat ze een moderne staat waren geworden.


SLIDE 8

Kroonprins --> ging van Kyoto naar een kleine stad (vlak bij het Biwa meer)

Enge straten
--> vol volk die kwamen groten
--> beveiliging: problemen om rond te bewegen

Een van de politie-agenten (Tsuda Sanzo):
Viel kroonprins aan
--> Neef (Griekse koning) viel de agent aan

Tsuda Sanzo:
* was aan zijn hand gewond geraakt in Seinan oorlog
* paranoide:
[dacht dat Saigo Takamori niet dood was, maar naar Rusland was gegaan en daar een bondgenootschap was aangegaan --> zouden kroonprins dan gestuurd hebben om Japan voor een latere inval te bestuderen]


SLIDE 9

(nieuwsfragmenten in krant)


SLIDE 10

Regering:
Zo snel mogelijk de schuldige berechten --> liefst zo streng mogelijke straf, om een goede indruk te maken.

Maar: volgens strafwetboek:
292) Moordpoging: enkel levenslang.
116) Diegenen die de keizer of zijn familie vewonden: doodstraf.

~> wilden 116 doen toepassen => Rechter (Kojima) zei nee, 'scheiding der machten'


SLIDE 11

Rechter Kojima:
--> Beslist om artikel 292 toe te passen
--> Toepassen van artikel 116: niet volgens het boekje, betekent dat Japan geen rechtstaat was geworden.

Kojima ~ held geworden.

1ste lesuur --> documentaire

Titel: Juuminken (vrijheid en burgerrechten) dai nihon teikoku (grote keizerrijk Japan) kenpou (grondwet)
Ondertitel: de oorlog tegen China en Rusland

Meiji grondwet (1889):
keizer = machtig persoon
parlement = altijd ondergeschikt aan de keizer
bleef geldig tot einde WO II

3 belangrijkste eisen:
- oprichten parlement
- landbelasting
- hernieuwing van de ongelijke verdragen (die Japan had moeten sluiten met de Westerse mogendheden)


Petitie voor het oprichten van de parlementsverkiezingen (met volksvertegenwoordigers).

Systeem van dajoukan --> Tokugawa bestuur gewoon voortgezet, nog steeds geen rekening gehouden met het volk.
Beweging = voor een rechtstaat, waar het volk actief mee aan het bestuur deelneemt

Gendouin: wetgevende instelling die de grondwet moest maken.

J.J. Rousseau: rechten en plichten = wederzijds


Eerste keer Japan ging censureren:
politie ingeschakeld om de toespraken van mensen van die beweging aan te houden
Censuurwetten: 1882-1883.


Groepen zelf deden voorstellen voor de grondwet.
Mensenrechten werden ingeschreven in de voorstellen.

Beslissing binnen tien jaar grondwet op te richten.
Ito Hirobumi: voorstel om Duitse model na te streven.


Chichibun jiken (opstand).
~> eindigde in het doden van de leiders.


Systeem van eerste minister en moderne regering ~> 1885.
Overgang van feodale naar moderne staat.

Moderne ministeries:
- buitenlandse zaken
- financiën
- justitie
- leger
- ...


China: jaren 1880-1890 --> interne problemen, opstanden
Japan ~> militaire en financiële hulp
10 Japanners in China gedood => beweging voor vrijheid en burgerrechten slaat meer om in nationalisme.


2de lesuur
(Hoofdstuk 12 ~> periode van de Taisho - 1912-1925)

Zaibatsu: bijna onuitputtelijke bron van inkomsten voor de overheid
Na de tweede wereldoorlog = #1 doel van westerse landen: ontbinden van zaibatsu

Keiretsu: cluster bedrijven verbonden door een bank die hen kapitaal verschafte.


Begin 20ste eeuw: stijgende kloof tussen de sociale klassen.
Nieuwe middenklasse: industriëlen, advocaten, rechters, ... -> nieuwe beroepscategorie

Arbeiders, boeren, ...
--> mondiger omdat ze beseffen dat ze daardoor invloed kunnen uitoefenen.
--> omdat landen met elkaar competitie houden om economie te doen groeien
--> staken, ... wordt mogelijk


Politieke partijen : grote invloed.
Belangrijk in begin 20ste eeuw: Riken seiyukai (partij van Ito Hirobumi) ||| sei(politiek) yu(vrienden) kai(groep)


Belangrijk keerpunt:
Eerste Wereldoorlog (WO I)
v
Bevestiging van de Japanse macht
Erkenning van Japan in de rest van de wereld

Landbouwers, arbeiders: leverden voetvolk in leger, maar moesten merken dat in het leger geen standen aanwezig waren
--> bewust dat ze het zeker even goed konden als de mensen van adel

School -> leerplicht
Iedereen moest naar school, ongeacht afkomst
--> schoolresultaten van de mensen van adel waren even goed als mensen van lage afkomst

~> besef groeide dat mensen van adel niet per se beter waren


Katsura en Sayonji
1901-1912

Sayonji -> opvolger van Ito Hirobumi
Laatste persoon die overblijft van de Satsuma-Choshu structuur
--> bleef tot 1930 de persoon die de eerste minister aanduidde

Katsura en Sayonji creëerden om de beurt een kabinet.

1ste kabinet (1901, van Katsura): eindigde door oorlog tegen Rusland
(probleem: te weinig herstelbetalingen betaald aan Japan, terwijl er veel doden waren gevallen)
2de kabinet (1906, van Sayonji): eindigde door uitgaves
(probleem: hij wou compenseren voor de oorlog met Rusland, maar overdreef een beetje)
3de kabinet (1908, van Katsura): 1909 -> verwerven van Korea
(probleem: herstelde de financiën niet, de crisis bleef verderduren)
4de kabinet (1911, van Sayonji)

Eerste wereldoorlog:
In Europa: vraag naar producten uit Japan nam enorm toe omdat hun eigen producten (door oorlog) was lamgelegd.
= periode van de tweede industriële revolutie (eerste in de periode van 1880) in Japan.

--> eerste industriële revolutie
textiel industrie - ongeschoolde vrouwelijke arbeiders van het platteland

--> tweede industriële revolutie
zware nijverheid - geschoolde mannelijke arbeiders

Na tweede wereldoorlog: Amerika-Korea. Amerika -> vraag naar Japanse producten.


Genrou (元老) -> adviseurs van de keizer.
Laatste woord bij belangrijke beslissingen/veranderingen.
--> informele vergadering.
Aanduiden van de eerste minister. (Yamagata, Ito Hirobumi, ...)

~> 'stierven uit'
~> laatste: Sayonji.


Dood van Sayonji: militairen namen macht over in Japan.
Ambtenaren ('dienaars van de keizer'), zaibatsu, politieke partijen.

--> volk was naar hun mening te veel in opstand aan het komen (kensei yohokai)


Politieke partijen gaan aan belang inwinnen.
--> andere machtsgroepen houden zich enige tijd rustig (besef dat ze het volk nodig hebben en dat ze geen opstand willen).

Protest bleef echter aanhouden:
1912 --> einde Katsura regering --> Taisho omwenteling


Okuma Shirinobu
1914 -> aangesteld om de regering te leiden.
~> moest voor verzoening met volk zorgen

Negatief gevolg van WO I:
Dualiteit in economie -> alleen grote bedrijven hadden kunnen profiteren van de oorlog, kleine bedrijven niet.
Koopkracht stijgt -> vraag stijgt -> prijs stijgt - - - > inflatie.

Prijs van rijst: heel snel toegenomen na WO I -> landbouwers konden zelf geen rijst meer kopen (te hoge belastingen).
Touyama (regio ver van de hoofdstad): landbouwers in opstand -> "rijstrellen"
-> neergeslagen door leger, maar in andere regio's kwam het volk ook in opstand.

v
Eerste democratische premier: Hara Kei/Takashi.
Moest voor de eerste keer de stem van het volk vertegenwoordigen.

Wat wilde de bevolking?
-> respect voor de grondwet
-> algemeen stemrecht (tot dan toe: cijnsrecht - 15 yen)

Onder Hara --> cijnsrecht verlaagd tot 5 yen.

Algemeen stemrecht: 1925.
Alle meerderjarige mannen mochten stemmen. (Vrouwen kregen pas stemrecht na WO II)

Hara
-> schrik dat het volk aan de openbare orde zou komen

Assisejury in Japan ingevoerd. (1923 van kracht)


Hara: vermoord in 1921.


1928: eerste verkiezingen.


1922 -> oprichten communistische partij van Japan.

寺(tera)子(ko)屋(ya) = Tempelscholen

Hoog niveau van alfabetisering.


~> algemene leerplicht.


Om de leerplicht in de praktijk om te zetten, is een onderwijswet (of decreet) nodig.

(Verschil tussen wet en decreet:
wet = gestemd door parlement
decreet = beslissing door wetgevende macht - in dit geval: de keizer)

Staat: niet in mogelijkheid om het onderwijs meteen aan iedereen te verstrekken of voor iedereen scholen te bouwen e. d.
--> laat dit voornamelijk over aan privé-instellingen.
(vele van die privé-instellingen werden later gerenommeerde universiteiten)


Fukuzawa Yukichi
http://mediawiki.arts.kuleuven.be/geschiedenisjapan/index.php/Fukuzawa_Yukichi


Invloed van het westerse denken:

Engels:
Individuele vrijheid, initiatief -> verheerlijkt
--> opent nieuwe perspectieven

Frans:
J.J. Rousseau
(-> Nakae Choumin)

Spreken in het openbaar.
-> Meirokusha (明六社)



Periode van verdrukking boeddhisme

Boeddhisme verwerpen -> tempels ontmantelen/verkopen/vernietigen ...
Boeddhisme en shinto scheiden.

Christenvervolging stopt -> Christendom krijgt ook een kans (maar wordt geen succes)



Wetenschappen

Nauwelijks (heel beperkt) westerse geneeskunst tot in de 19de eeuw

Jaren 70-80 (periode van de bunmei kaika):
Ogino Ginko
Geen boeken, geen lichamen, ...





Herziening van de ongelijke verdragen
-> diplomatisch, internationaal

Militaire acties op het internationaal toneel
-> Japan wordt op het einde van de jaren 90 militair erg actief (eerste Sino-Japanse oorlog)
-> decennium later: Russisch-Japanse oorlog ( >> allebei gevolgd door een industriële revolutie)


Extra-territorialiteit en tarieven afgeschaft.
Eerste land om ongelijke verdragen af te schaffen: Mexico, in 1888.


Japan in botsing met China -> omwille van Korea
Wil invloed in Korea uitbreiden, omdat het land erg gesloten was (nauwelijks contacten met buitenland, behalve dan met China)
-> China: Qing-dynastie - Mantsjoes ~ Korea: tribuutrelaties met Qing-dynastie -> Koreaanse koning (geen keizer!)


Koshin (kapsin) - incident.

In Korea: twee standpunten
- Pro-Chinees: mensen die band met China willen behouden
- Pro-Japans: mensen die een voorbeeld willen nemen aan Japan en het land willen openen voor modernisering
(vanaf begin jaren 80)


1894: Donghak / Tougaku - opstand


==> SINO-JAPANSE OORLOG

Gewonnen door Japan
-> dankzij moderne technologie van het land

-> verdrag van Shimonoseki
* erkennen van Korea als onafhankelijk land
* afgeven stuk land (maar: Drie Landen - Interventie -> westen dwingt terug te geven omdat anders machtevenwicht is verstoord)

Drie Landen Interventie -> Japan niet blij.

Wel: hoge status op internationaal toneel.
Financieel: Japan kan nu ook bewapening en industrialisatie verder uitbouwen

Zelfvertrouwen van China -> deuk
Hervormingsbeweging: 100-dagen-beweging.

Goudstandaard: Japan kan zich inschakelen in het internationale banksysteem

Repressie van de overheid tegen de arbeidersklasse
~> oprichten socialistische partij



Russisch-Japanse oorlog

Korea: sinds 1392 door dezelfde Yi/Li -clan bestuurd.
=> behoudsgezinde politiek die op confucianistische principes was gebaseerd
(conservatief, weinig echte veranderingen - enige duidelijke verandering: fonetisch schrift, hangul)

16de kroonprins -> uitgehuwelijkt aan Japanse prinses als tactiek om Korea mee te annexeren



Koreaanse koning -> vindt dat er verwesterd moet worden
nodigt buitenlandse experten uit
-> vele Russen, ook Russische legers

China: poging tot modernisering, maar behoudsgezinde krachten komen in opstand

-> Japanse macht reageert op Russische invloed in Korea
-> UK ziet ook een gevaar in Tsaristisch Rusland
Brits-Japanse alliantie

~> gewapend conflict: Russisch-Japanse oorlog (zowel op het land als in de zee)
Veldslagen:
voornamelijk in het territorium van Korea

Westerse mogendheden: steunt Japan.

Amerika -> neutrale bemiddelaar
Verdrag van Portsmith
-> moet Japanse voordelen bevestigen
* invloedssfeer in Korea: aan Japan
* Japan krijgt Russische pachtgebieden in China
* uitbatingsrechten van Russische spoorwegen en mijngebieden

Geen financiele schadevergoedingen: Japan had meer verwacht, misnoegd


Tweede industriële revolutie: vooral zware industrie
Ontstaan van kapitaal-monopolies (zaibatsu, again)


Begin twintigste eeuw (aanloop naar 1ste wereldoorlog):
Sociale onrust
Repressie door Japanse overheid neemt toe.
Anekdote: Majesteitsschennis-incident -> aantal schrijvers worden beschuldigd van een complot tegen de keizer, en terechtgesteld.
(Veel protest tegen terechtstelling, ook van buitenland)




Cultuur in latere Meiji:

Toenemende nationalisme in de opvoeding.
-> eigen traditie hoog in het vaandel in het onderwijs, superioriteit van de eigen cultuur

Wetenschappelijk systeem: universiteiten, onderzoekscentra, etc.
-> langs ene kant: menswetenschappen (bv. Nishida Kitaro, uit Kyoto)
-> andere kant: positieve wetenschappen (bv. Kitazato Shibasaburo, bacterioloog; Takamine Jokichi)

KUNST IN MEIJI TIJD

Schilderkunst

Traditionele schilderstijl
--> beginnen afzweren
--> zich laten inspireren door westerse schilderkunst

(Japans traditioneel: papier/zijde, natuurlijke kleurstoffen, etc.)
-> Westerse kleuren, 3D, stijl, ... = erg realistisch tegenover hen.

Beeldhouwkunst
-> Japanse beeldhouwers als redelijk goed, toch een aantal in de leer gegaan

Architectuur
-> voornamelijk Angelsaksische architectuur als voorbeeld

Tatsune iets
-> station van Tokyo (erg opvallend)

Podiumkunsten
-> Traditioneel: verdergezet
->
NIHONGA 日本画 vs YOUGA 洋画



Meiji-parlement:

Speelbal van de paar machtige figuren.

Oligarchie = bestuur door enkelen, weinigen.


Hervormingsbeweging:
Grondwettelijke rechten vrijwaren.



Tweede industriële revolutie.

Begin WO I

Aanleiding:
~> aanslag op Ferdinand van Oostenrijk (kroonprins)

Alliantie Duitsland - Japan
-> Japan betrokken in de wereldoorlog


Shangdong - oosten van China

In China: Shinhai revolutie


1913 -> nieuwe strijd breekt uit
Medestanders van Sun Ya Tsen (conservatief) <-> guo min dang (nu nog op Taiwan)


Japan wil Pachtverdrag verlengd zien
Zuid-Mantsjoerije-spoorweg: in handen van Japan nu (voordien: Russisch)

China: anti-Japans gevoel

Andere mogendheden -> wantrouwig tegenover Japan


Japan: pogingen tot toenadering met Amerika
bv. 1917: Ishi Lenshin - modus vivendi
* Amerika erkent dat Japan rechten heeft in China
* China is wel een soeverein land dat niet mag binnengevallen worden
* Opendeur-politiek


Sino-Japans pact tegen gemeenschappelijke vijanden
-> Chinese leger onder voogdij van het Japanse geplaatst


Japan valt Siberië binnen


-> einde van Tsaardom
Lenin: sticht Sovjetunie.
~> slaagt erin om een overeenkomst te sluiten met Duitsland en afzijdig te blijven

Wel: Sovjetunie niet geliefd bij andere landen (communistische grootmacht)


BESLUIT
Japan: weinig betrokken in Europa zelf
~> alleen kleine vloot
~> vooral in Siberië en China



Rijstrellen:
wijzen erop dat de gewone bevolking onvoldoende aan zijn trekken kan komen
enorm verschil tussen rijkdom van enkelingen en benarde situatie van de meerderheid van de bevolking

1 september 1939 -> Invasie van Duitsland in Polen

Begin tweede wereldoorlog voor Japan:

1932 -> Mantsjoerije incident
1937 -> Chinees-Japanse oorlog
1941 -> Pearl Harbor

Futsuu-senkyou ~> algemeen stemrecht/verkiezingen

In jaren 20-30 -> sterke opkomst fascisme
de "Nieuwe orde"


Militairen in het kabinet
-> door het tousuiken te veel macht, zelfs meer macht dan de eeste minister


Recht-extremistische gedachtengoed
-> uniform denken gestimuleerd
-> hard opgetreden tegen (extreem-)links denken

~> Japanse samenleving erg gevaarlijk



Jiang Ju Ling(?)
-> Aanslag gepleegd in de buurt van hoofdstad Mantsjoerije
-> opgevolgd door zoon
-> zoon nog meer anti-Japans

18 september 1931 -> Japanners blazen een spoorwegbrug in dezelfde regio

Invallen van Mantsjoerije
-> oprichten van koninkrijk Mantsjoerije


Shanghai-incident
In 1932 - Shanghai wordt beheerst door Japanners
~> vanuit Europa wijken Joden uit - gaan ook naar (vooral Russische Joden) Shanghai


Volkenbond in Genève: tegen het koninkrijk Mantsjoerije -> sturen een commissie
Na terugkeer Litten naar Genève: conclusie dat Mantsjoerije niet autonoom is -> Japan stapt uit volkenbond.



26 februari
-> aanslag


Leger --> redder des vaderlands, had het land van de aanslag afgeholpen



1937: Tweede Japanse oorlog
-> in het verlengde van het Mantsjoerije-incident

Marco Polo-brug-incident


In China:
nationalisten en communisten
-> komen voor een keer overeen
-> Japan: gemeenschappelijke vijand

Drie beginselen van Konoe
* Nabuurschap
* Gezamenlijke defensie
* Economische samenwerking
--> Pan-Aziatische visie (opbouw van een nieuwe orde in oost-Azië)

Wan Jing Wei
-> steunt Japan
-> van oorsprong nationalist (guo min dang: nationalistische partij)


Iedereen moet in dezelfde richting draaien om een eenheidsstaat te worden
-> nieuw opgerichte zaibatsu (waarvan de producten zeer bruikbaar zijn in de oorlog)

Wet op de nationale mobilisatie

Vervolgd voor Marxistisch gedachtengoed.
Kotayaba Takishi -> dood teruggevonden
Noro Eitaro -> Marxistisch boek geschreven -> in gevangenis
Minobe Tatsukichi -> boek over hoe de keizer een orgaan is van de staat -> ...?
etc.

Kokutai
Letterlijk: lichaam van de staat.

--> zeer anti-westerse ingesteldheid



Oe Kenzaburo
: vertelt dat, toen hij jong was, hij nauwelijks contact had met de westerse cultuur -> enkel Latijnse namen van bomen


Schrijven tijdens oorlog:
* ofwel voor het systeem
* ofwel schrijf je niet
* ofwel over dingen die geen maatschappelijke implicaties hebben

Neo-estheten en neo-sensualisten (?)


3-landen-pact : nichi (Japan) - doku (Duitsland) - i (Italië)
Japan -> valt een reeks Europese kolonies binnen (bv. Indonesië, Singapore, ...)

Pearl Harbor:
-> Amerika niet ontmoedigd
-> juist gemotiveerd om een oorlog te beginnen tegen Japan


~> slag bij Midway (juni '42): Japan verliest een groot deel van zijn slagkracht
Uiteindelijk:
nemen toevlucht tot wanhoopsmiddel -> kamikaze.


Iwojima

Eerst -> Okinawa

Morele ontmoediging van Japan:
atoombom

Duitsland:
landinvasie - mei 1945


Na-oorlogse situatie:
Conferentie van Potsdam
(China ook vertegenwoordigd)

Truman: beslist dat atoombom doorslag moet geven.
Amerikaanse bezetting van Japan: meest voorbeeldige bezetting uit de wereldgeschiedenis.


Na de oorlog wel:
*** rechtstaat, meerdere partijen, vakbonden, ...


Ontmanteling van oude instellingen:
op basis van 5 lijnen


Hervormd kiesstelsel, onderwijs
Positie van shintoisme in samenleving herzien

Economisch: zaibatsu -> enorme ongelijkheid in inkomstenverdeling
~> moesten ontmanteld worden

Landhervorming.

Oude grondwet -> herschreven
Showa-grondwet

Controversiële wet -> verbiedt Japan om een leger te hebben.