Notities 2012 - Geschiedenis tot 1868

Notities september -> december 2012.
Geschiedenis van Japan tot 1868.

1ste hoofdstuk --> 645 n.c. (=Taika reformatie)
= niet ingedeeld in dynastieën (zoals de Chinese geschiedenis)
Reden: Chinese keizers werden regelmatig van de troon gestoten - regelmatig nieuwe dynastieke clan (ingedeeld naargelang de clan die op de troon zit) - in Japan: altijd dezelfde keizerlijke clan (dynastieën -> geen zinvolle

indeling)

In plaats daarvan --> afhankelijk van de plaats van de hoofdstad
Tot 645 geen vaste hoofdstuk, eerste permanente hoofdstad: Nara (hoofdstuk 2) --> de Nara periode (710-784) --> vanaf dan altijd permanente hoofdstad ( bv. Heian [HS 3], Kamakura [HS 4], Muramachi [HS 5+6],

Edo/Tokugawa [HS 7] )
Vanaf HS 8 --> blijft in Tokyo (andere onderverdelingen - Meiji [Hirohito], Taisho, Showa, Heisei [Akihito] - afhankelijk van de regeringsperiode van de keizer)

Voorwoord van het boek - overgeslagen. Inleiding - aantal opmerkingen, bv. plaats van Japan in de geschiedenis (omdat het zo aan de rand van het Aziatische continent ligt).
Japan -> ligt ver van de grote beschavingen zoals Assyrië, China, ...
-> gekenmerkt door een soort wisselwerking (schommelen tussen drang om contacten te leggen met het buitenland / terug op zichzelf terug te vallen, +- af te sluiten van het vasteland)


1ste opmerking
vb. mengeling boeddhisme - shintoïsme
Toen boeddhisme Japan binnenkwam -> shinto niet overrompeld, maar naast elkaar beginnen leven (syncretisme)
(in westen: 'ketters' -> oorspronkelijke godsdienst van onze streken compleet vervangen door het Christendom - Japan veel milder voor zijn oudere cultuurvormen -> meer diversiteit in oudere en jongere fenomenen)

2de opmerking: tijdrekening
=/= die van ons -> ander soort kalender (geen data zomaar omzetten naar westerse kalender) : maankalender ipv zonnekalender (schommelt +- een maand)
In het kader van de modernisering in het begin van de Meiji-jidai: overnemen van de westerse zonnekalender (ook in het westen: pas rond de middeleeuwen gebruik van de Gregoriaanse kalender)
-> opletten hoe men met de geschiedenis omspringt!


Kaartje in boek -> op p.18 (in herziene druk, niet in turquoise boek :v) -- strekt zich uit van Sachalin (Russisch schiereiland) tot Taiwan (eiland naast China)

Historisch: contacten moeilijk via het noorden.
Meestal via het zuiden --> via het eiland Kyushu naar Zuid-Korea


Begin hoofdstuk 1: het primitieve Japan -- de Jomon- en de Yayoi-jidai.

Jomon-cultuur: nogal rekbare datering (12,000/10,000 - 1,000/250 v.C.)
Foto op HS1 p1 = terracotta - roodgebakken aardewerk, typisch voor de latere fase van de Jomon-jidai

Jomon = neolithische periode (periode waarin de mens in staat is om potten te bakken) --> beheersing van het vuur (temperaturen creëren, ...) - MAAR nog geen oven om de vlammen op gelijke wijze overal overheen te doen

strijken
voordien: botten, beenderen, stenen
Ook relatief gesofisticeerd -> geboetseerde beeldjes


Yayoi:
1,000 v.C. -> nieuwe cultuur doet zijn intrede
250 v.C. -> bijna geen sporen meer, echte doorbraak v/d Yayoi

Huizen tijdens de Yayoi-jidai: met riet bedekt, vrij ingewikkeld.
Aardewerk: harder gebakken, dunnere maar compactere wanden, pottenbakkerswiel, regelmatiger van vorm -> technisch vaardiger

Contacten met het vasteland: meer technische (geïmporteerde) vaardigheden. O.a. ook de geïrrigeerde/natte rijstteelt (voordien enkel droge rijstbouw).
Voor 3de eeuw v.C. - migraties sijpelen binnen. In 3de eeuw: veel oorlogen in China - grotere migratiestroom komt op gang.

Rijstteelt -> meer voedselproductie -> overschotten (tot de winter of zelfs tot volgend jaar) -> mogelijkheid om te plannen / mensenhanden vrij te maken voor andere beroepen -> specialisaties
Opslag van overschotten: schuren uit hout - op palen (invloed van Polynesische culturen?) - plaatjes (om dieren tegen te houden)

Eerste historische bronnen: Chinees -> hanshu (boek/kroniek van de Han-dynastie)
Het land "WA" - land van de honderd rijken - versnipperde vorstendommen in Japan -> 'clans' (uji)

Japan:
Gemakkelijk contact leggen met de China beschaving via de basis in Korea ('Lelan'?)

In China: eerst kennis van brons, dan van ijzer. In Japan: gelijktijdig binnenbrengen van brons en ijzer.
Brons: voornamelijk voor decoratieve/prestigieuze voorwerpen (klok, spiegel, ceremonieel zwaard) -> zeldzaam en kostbaar.

Japanse taal:
Waar komt Japans vandaan? -> Nu meest plausibel: afkomstig van een (ondertussen dode) taal (Japonic) gesproken in Noord-Korea, maar nu uitgestorven.
Japonic - zustertaal van Koreanic (voorloper van Silla, waaruit Koreaans voortkwam)

Wedijveren van verschillende vorstendommen met elkaar --> willen graag contacten met buitenaf om eigen invloed te verstevigen (bv. zegel van Han-keizer) en overmacht te krijgen.

3de eeuw - Kofun - tumuli (grafheuvels): binnenin liggen bronzen spiegels, ...

Overgangsperiode tot de vorming van de vroege staat Yamato:
3de-6de eeuw n.C.
Kennis: van de Chinese bronnen -> er is een vorst die een vreedzame (scheidsrechter)rol speelt - koning als vredestichter

Himiko (vrouwelijke heerser): een van de vorsten die contacten legde met China - tijd van de Wei-dynastie (niet meer de Han) -> komt terug in de Wei-shu (kroniek van Wei - 220-265 n.C.)
Vrouwelijke machthebber: belichaamt het gezag ipv hardhandig op te treden.
Yamato-staat -> confederale staat - kleine clans hebben macht over hun eigen gebiedje en machthebber beslecht machtsgeschillen tussen clanleiders.

Centrale heerser - geen militaire kracht, gekozen door anderen, belichaamt evenwicht.
Behouden van macht dmv. sacrale betekenis -> staatsgreep = inbreuk plegen op een gewijde figuur - sacerdotaal/religieuze betekenis.
Vrouwelijke figuur - echo van de matriarchale samenleving (in China hier al lang geen sprake meer van -> mannen vertegenwoordigen al lang de macht)

Himiko -> broer: treedt als regent op, staat in theorie lager dan haar maar bestuurt actief
(Japanse keizer zal altijd 'regeren' terwijl iemand anders bestuurt - regent, shogun --- keizer wel altijd sacraal, onaantastbaar ---> altijd dubbele structuur)


Interventie in Korea:
5de eeuw: Nihonfu - kleine stukje in Zuid-Korea dat bezit is van de Japanse overheid.
(Nog steeds: Chinese bronnen - Song-shu, kronieken van de Song-dynastie)

-> contacten met Korea leiden tot specialistische kennis in Japan: bv. Japanse koning neemt een Koreaan (met kennis klassiek Chinees) in dienst om te leren schrijven - heeft nl. secretaris nodig voor briefwisseling.
Koreaanse secretaris/geleerde: Wani. Bekend met o.a. analecten van Confucius, voorloper van Chinese 'alfabet' (senjimon - tekst van duizend karakters, geen enkel komt 2x voor).

Begin van de oudste bronnen uit Japan - eerste boeken geschreven in Japan.
O.a. oude mythes?

Maatschappelijke eenheid in deze periode: uji - grote clans met een clanhoofd - dominante clans zijn baas over een bepaald gebied --> machthebber (later 'keizer') moet het evenwicht doen behouden.
Rol van de godsdienst - hoofd van de uji moet offers brengen aan de beschermgoden van de clan - link tussen religie en regeren.

Binnenbrengen van het boeddhisme in Japan -> brengt enorm veel prestige mee -- 'modern' voor die tijd -> werd aangenomen om te helpen bij het vermeerderen van macht.
Soga-clan -> gebruikt dit + hun linken met het vasteland om de macht naar zich toe te trekken

-> Suiko & Shotoku Taishi -> voeren actieve politiek om de Japanse staat te gaan structureren (rol als scheidsrechter/vredestichter onder de clans is niet machtig genoeg)
China als institutioneel voorbeeld (bv. confucianistische principes zoals de grondwet in 27 artikelen; ambtenarij; ...) + model van de hoofdstad --> ideaal van de Chinese keizer als alleenheerser, veel macht bij de heerser.


Taika no Kaishin (Taika-hervorming) - staatsgreep o.l.v. Naka no Oe
-> 645, ook eerste kalender, 'eerste jaar v/d Taika'
Inrichting van de eerste hoofdstad: Heijou-kyou (Nara)

Ideaal = bureaucratische eenheidsstaat (naar Chinees voorbeeld)
- bureaucratie: de uitvoering van de macht (beslissingen van de keizer) -> door bureaucratie/ambtenarij
- eenheid: niet meer een verzameling van rijkjes -> een staat

Scharniermoment -> Taika-periode wordt aangekondigd -> machtsverhoudingen worden nu totaal omgegooid - machtshebber wordt 'keizer' (ten-ou / sumera no mikoto)
Invloedssfeer keizer ook verder uitbreiden -> nog niet heel Japan oiv deze regeringsvorm.

Nog steeds geen totale afschaffing van de bestaande rangen/posities/standen -> nieuwe namen

-> vorige week gekomen aan: bureaucratische eenheidsstaat naar Chinees voorbeeld

Belangrijke datum: 645.
Gebeurtenissen grijpen plaats die bedoeld zijn om een nieuwe staat te maken -> met instellingen en functies die gebaseerd zijn op de administratie en politieke organisatie van China

Voordien: relatief primitieve (Yamato) staat -> aantal vorstjes, kleine landvoogden/heersers (kimi) - onder hen één die iets belangrijker is (ookimi)

645 -> ookimi wordt niet meer ookimi genoemd, maar ten-ou / sumera no mikoto, want: andere functie (wat wij 'keizer') noemen
-> iemand die iig keizerlijke ambities heeft (p32 - tweede alinea: vanaf 5de eeuw eist ookimi meer voorrechten op
Andere kimi: krijgen dus een lager statuut - door de keizer als ambtenaren beschouwd.

(Typische geschiedkundige) terminologie:
- namen van een aantal belangrijke clans
- namen van rangen (atai, sukune, mahito?)

p36
Situatie voor de Taika-hervorming
Situatie na de Taika-hervorming

Economische structuur voor de Taika-hervormingen:
Aan het hof -> keizer(en clans) + aristocratie(en clans)
Regionaal -> het Japan dat veraf ligt - lokale adel(en clans)
'Slaven' -> die werken op de clandomeinen van de rijke clans

Dus: tegenstelling tussen de standen
-> spanning tussen ookimi/keizer - andere aristocratische clans
-> spanning tussen elite - gewone volk
-> spanning tussen centrum (hoofdstad en omgeving) - periferie (Japan verder af)


Dictatuur van de Soga-clan (een van de aristocratische clans) - sterk verbonden met het vasteland (oa Korea) -> grote invloed.
Meer onder invloed van continentale voorbeelden/gedachten/structuren -> zorgen mee voor realiseren vd Japanse omschakeling.

Shi-sei (氏姓 uji-kabane) systeem.
Import van het schrift e.d.

Soga-clan -> staatsgreep.
Rechtvaardiging voor staatsgreep: in naam van de boeddha - veel effectievere godsdienst -> kan meer voor elkaar krijgen

Shotoku Taishi - gerelateerd met de Soga-clan. Staat op briefje van 100,000 円. Beschouwd als een van de stichters van Japan.
-> bouwde grote Japanse tempels (tempels = boeddhistisch, schrijn = shinto)
-> eerste Japanse boeddhistische exegeet/scholasticus - leest en becommentarieert boeddhistische geschriften

In China (Tang-dynastie) echter: boeddhisme niet gepromoot, want -> licht wantrouwen/terughoudendheid ertegenover
Monniken zijn nl. niet productief in de samenleving + maken ook geen nakomelingen die hun vooroudertempel kunnen vereren -- taboe.

Taishi stuurde gezantschappen naar China (oa. gezantschap olv Ono no Inoko)
Ook monniken en studenten ed. gingen mee.

"De keizer van het land van de opgaande zon groet de keizer van het land van de ondergaande zon."
-> Chinese keizer niet zo tevreden, maar: geen blijvende problemen

Shotoku Taishi sterft in 622.

645: staatsgreep van de Taika (大化).
Rond dezelfde tijd: in Korea ook een grote macht aan het groeien (het rijk Silla).

Geschreven codes/wetten komen tot stand -> gebaseerd op de Chinese
- wetboek van Omi (bevat onder meer: voorschriften over de indeling van de rangen en van het land/provincies)

律令 ritsuryou -> geheel van wetgevingen die gebaseerd zijn op de Chinese (serie van wetboeken die tot stand zijn gekomen vanaf 645)
Wetgeving van de oude Japanse staat - ideaal van de Chinese eenheidsstaat.

Codes: worden regelmatig herschreven.
Omi-ryou - administratieve wetten van Omi -> al snel een nieuwe versie: Asuka-Kiyomihara code (689)
Taihou ritsuryou - wetboek tot stand gekomen in de Taihou-periode (701)

710: oprichting van de nieuwe hoofdstad in Nara (Heijou-kyou) -> overgeleverd + duurzamer + goed uitgewerkt.
(784 -> hele administratie verhuist naar een nieuwe hoofdstad - Nagaoka, voor 10 jaar.)

Centrale administratie
* Sterke keizer - centraal gezag. Akitsu mikami - staat ook boven de wetten.
* Staat -> moet de bevelen van de keizer uitvoeren (symmetrisch - p46 -> enerzijds dajoukan, anderzijds jingikan)
* Ambtenarij: verder onderverdeeld: eerste minister -> minister van links en rechts -> 8 ministeries.

LOKALE administratie
Provincie / kuni
* Kami
* Kokushi - provinciale ambtenarij
Commanderie / gun
* Tairyou/shouryou - hoofd
* Gunji - commanderie-ambtenaar
Dorp

Leger:
Soldaten die dienst moeten doen: dienstplicht/conscriptie -> corvee/vroondienst -> dienst die je moet leveren aan de staat.
Corvee kan ook -> onder de vorm van arbeid (bouwen vd hoofdstad, ...)

Hoofdstad -> keizerlijk paleis + bijgebouwen + residenties
Vroeger: bij dood van keizer -> paleis bezoedeld, dus: verlaten (gebouw ook niet zo complex)

Nara: opgetrokken in 710. Bij dood van keizer -> in plaats van verlaten: reinigingsrituelen uitvoeren in het paleis.
Aangelegd volgens de principes van de Feng Shui 風水 (een gebouw/plaats moet volgens de krachtlijnen van de aarde worden ingericht)

Goede plek:
- loopt een Noord-Zuid georiënteerde stroom doorheen
- Noord, Oost, West zijn omringd door bergen
- Zuid is open
~> hetzelfde voor paleis: naar het zuiden gekeerd

Niet heel Japan onder dit bestuur: niet het gebied van 'Eso' (wilden, onbeschaafde mensen -> leefden ten noorden van Tokyo)
-> optrekken van palissade om te verhinderen dat Eso het Japanse rijk binnen konden raken.

Nara -> gebaseerd op Chang'An, alleen kleiner
- straten in dambordpatroon
- op sommige kruispunten: markten
- keizerlijk paleis in het noorden
- rond het keizerlijk paleis: administratie
- weinig woonplaatsen voor gewone burgers


Maatschappelijke orde volgens de Taiho-ritsuryo:

* Ryoumin (vrijen - brengen belastingen op - productieve basis)
- ko (een 'deur', een huis, een gezin)

* Senmin (onvrijen - ondergeschikt aan het hof/de aristocratie)
- nuhi (huisslaven)
- kenin (huisdienaar)
- ambachtslieden

Sociale stratificatie:

Provincieadministratie -> komen uit het centrum, uit de hoofdstad
Gunji -> geen hoofdstedelijke elite meer
Boeren -> koumin
Onvrijen

Belastingen: in natura/arbeid (legerdienst, handenarbeid, producten, ...)
-> krijgen land van staat toegewezen -> moeten een minimum aantal land bebouwen -> daarop belastingen bepalen
-> land verdeeld op grond van hoeveel mankracht er aanwezig is (kubunden - 口分田)


Nara-cultuur: eerste Japanse geschriften zijn gecompileerd in de 8ste eeuw
* Manyoushuu 万葉集 -> verzameling van 10,000 bladeren - gedichten - man'yougana
* Kojiki -> stukken klassiek Chinees en Japans
* Nihongi/nihonshoki -> klassiek Chinees

8ste eeuw -> periode van (vrij sterke) contacten met Chinese - Tang-dynastie.
Ook enorme vooruitgang in de kunsten (schilderkunst, beeldhouwkunst) oiv Ganjin

Boeddhisme: keizer Shomu -> tot staatsgodsdienst maken -> kokubunji (in elke provincie een staatstempel) en kokubunniji(?) (klooster)
In Nara -> Toudaiji - grootste tempel van het land.

Hofdansen - hofmuziek -> overgenomen uit China en zo behouden gebleven -> behoren tot de oudste muziek van de wereld.

--> vorige keer (twee weken geleden): Nara-periode.

Nara-periode: genoemd naar de hoofdstad van die periode (Nara) -> in die tijd Heijo-kyo genoemd.
Op speciale locatie -> voor 710-784.

Nara-periode: bevestiging van tendenzen die zich al eerder hebben afgetekend (nl. die van de Taika-hervorming)
-> de periode waarin Japan probeert een eenheidsstaat te creëren (voordien versnipperd)

Methode/concrete invulling: inspiratie op het Chinese voorbeeld -> daar nl. al een eenheidsstaat, geregeerd door de Tang-dynastie.
Chinese staat: bureaucratische eenheidsstaat/keizerrijk/despotische staat.

Fundamentele kenmerken:
- het rijk/territorium is in principe eigendom van de keizer -> absolute macht, niemand kan die macht in vraag stellen
- elke inwoner van het rijk = onderdaan van de keizer
- keizer moet ook besturen: hij moet instaan voor het welzijn van zijn rijk (paternalistische notie: moet als een goede vader zorgen voor onderdanen)
- gebruik makend van een groep mensen gespecialiseerd in het bestuur: ambtenaren, ambtenarij (bureaucraten, bureaucratie)

Bureaucratie heeft een handboek/reglementen -> wetten (bestuur verloopt volgens wetten)
-> op iedereen op gelijke wijze van toepassing - maar in praktijk nogal van afgeweken

= staatsstructuur van de Nara-periode (politiek).

Geheel van codexen etc. -> Taiho ritsuryo code 大宝律令 -> hele politieke structuur beschreven.
Keizer bovenaan + absolute macht.
Twee grote pijlers onder de keizer: politieke en religieuze (godsdienst heeft dus een vooraanstaande plaats in de overheid).
Onder de politieke pijler: nog verschillende subniveaus voor de meer lokale politiek.

Minister van links + minister van rechts
8 ministeries

Provincie:
Gouverneur (kan)
Provinciale ambtenaren (kokushi)

Belastingen volk -> diensten doen voor de staat (corvee/vroondienst) - bij ons vroeger: legerdienst
Bv. herstelwerken aan het paleis, legerdienst, ...
-> door iedere vrije man

Centrale staat/ambtenarij -> voormalige clanaristocratie (dus gewoon andere functie)
Kleine landadel -> hoofden van commanderieën, etc.
Dus niet echt een revolutie.

Hoe bekwame mensen als ambtenaar aanstellen?
In China -> examens -> om getalenteerde mensen te recruteren + keizer kan vervangen worden als hij het slecht doet
In Japan -> gewoon de machtshebbers die er al waren + keizer ook nooit vervangen worden (want stamt af van zonnegodin)

Keizerlijke residentie -> daidairi + dairi -> zowel woonpaleis als ambtelijke gebouwen
In hoofdstad moesten er ook altijd tempels gebouwd worden
Diplomatieke missies -> verlangen naar erkenning door het buitenland (van belang voor soevereiniteit)

Maatschappelijke organizatie: klassen/standenmaatschappij
Stand -> meer de connotatie van iets dat je door geboorte hebt gekregen - door afkomst - onveranderd. XXX
Klasse -> kan in principe opklimmen / in een andere klasse terechtkomen. ///

Senmin -> onvrijen
- slaven
- huisdienaren
- ambachtslieden

Ryoumin / koumin -> vrijen
--> moeten belastingen opbrengen, maar: niet in geld -> in handenarbeid / natura, goederen
Vaak: voedingswaren (granen, ...), ambachtelijke producten

Systeem van de landsverdeling: kubunden (principe volgens welk elke volwassen man een stuk land krijg om te bebouwen)
bewerken verplicht -> opbrengst van kubunden als belastingen voor de hoofdstad

Kojiki, Nihongi, Manyoshu -> geschriften van de Nara-periode
Elite probeert zich de continentale cultuur eigen te maken -> bv. schrift/literatuur, ... (zoals bij ons Latijn)

Boeddhisme kent een enorme opgang - vooral onder keizer Shomu
-> laat in hoofdstad grote tempel bouwen + in elke provincie een privinciale (kokubunji) tempel
= staatstempels

Ganjin -> Chinese monnik die halverwege de 8ste eeuw naar Japan komt -> Toushoudaiji(?) speciaal voor hem gebouwd.
Veel continentale invloed.

Heian-periode -> geleidelijke teloorgang/ontrafeling van de Nara-periode

Overname van Chinees staatsbestel nooit echt gelukt
-> nooit conscriptieleger (later zelfs: samurai)
-> nooit examens voor ambtenaren
-> wetten nooit strict toegepast - eerder gewoonterecht
-> etc.

De keizer slaagt er niet in om de absolute macht in handen te houden (maar doet wel zijn best)
Bv. door te huwen binnen eigen clan ipv. in aristocratishe clan (want die proberen ook macht te krijgen)

Fujiwara-clan -> proberen hun dochters uit te huwelijken aan zoon van keizer
Fujiwara no Kamatari -> stichter van de Fujiwara-clan, schrijft al mee aan de ritsuryo-code (?)

Vorming van privé-landgoederen -> keizer moet grote stukken land aan de aristocratische families toekennen
(alleen publiek land brengt belastingen op -> staat wordt armer)

(784-794: hoofdstad in Nagaoka-kyo)

HEIAN: 794-1185 -> hoofdstad is Heian-kyo

Ritsuryo -> belichaamt de staat, het publieke
Particulier -> privé-aspect van de samenleving

Indeling boek: Vroege Heian + Midden Heian + Late Heian + Heian-cultuur

Macht en gezag worden gescheiden:
Gezag -> van de keizer, sacraal en heilig, maar: alleen een toestand
Macht -> reële macht van de rivalen van de keizer (bv. Fujiwara clan)

Naar het einde van Heian -> aristocraten verliezen hun macht ten voordele van de militairen.

Keizer
-> concept: absolute heerser + eigenaar van alle land
-> in de praktijk: weinig macht

Clan van de keizer: gaat zich opstellen als een van de andere aristocratische clans - gaat mee rivaliseren
--> 'keizerlijke macht geprivatiseerd' - omzeilt eigen bureaucratie -> gaat vanuit eigen secretariaat regeren

-> keizers gaan aftreden om vanuit die positie te regeren
-> bestuur van de ex-keizer (zo kan hij regeren zonder druk van de Fujiwara-clan)

Platteland/provinciën: band met het centrum aan het verliezen -> particularisme neemt toe
Vorming van privé-landgoederen (maar traag proces) - schatkist begint leeg te lopen.


Opstanden van Taira no Masakado en Fujiwara no Sumitomo -> maar kan neergeslagen worden

Fujiwara-clan: macht grijpen dmv. strategische huwelijken
-> privatiseren van hun politieke macht door het bezetten van parallelle posities

Volgende week -> ma-di-wo: Symposium + workshop -> volgende week geen les.
4de EU - Japan Research Center International Symposium
Onderwerp: natuurrampen + impact op de steden in Japan (oa. aardbeving Kobe, zeebeving + kernramp Fukushima + overstromingen, aardverschuivingen, ...)


Vorige week: aanbeland bij Heian-jidai -> Heian staat in het teken van de geleidelijke aftakeling van het Ritsuryo-systeem (in de tekst soms afgekort als "Ryo", zoals bv. op p64).

Kyaku, shiki -> het particuliere.

D: Ik heb honger.

Keizer zou zowel macht als gezag moeten belichamen -> in realiteit: de macht ligt in de hand van anderen.
In de praktijk: veel bestuurd op grond van afspraken/regels/... die niet tot het ritsuryo-systeem behoren.

Manieren voor de keizer om macht terug te krijgen:
- via zijn privé-secretariaat te regeren
- aftreden om als ex-keizer macht te kunnen uitoefenen, zodat de regent minder macht heeft


In de provincies:
-> gunji - landadel die theoretisch door keizerlijk hof benoemd zijn en in hun naam het bestuur moeten uitoefenen
Maar: weinig controle mogelijk (te ver van de hoofdstad)

Kubunden: een van de pijlers van het ritsuryo-systeem
-> moet regelmatig veranderd worden (want gezinssamenstellingen veranderen), want: landregisters worden verwaarloosd

Hoofdstedelijke aristocratie -> verwerven ook uitgestrekte landeigendommen
Mogelijk omdat: aanspraak op eigendom/grond veel minder exclusief
-> boeren dus steeds minder voor staat aan het werken, en steeds meer voor de aristocratische clans.

Privatisering bij keizerlijk decreet

Ontstaan van Shouen - 荘園


Midden en late Heian-Jidai:
Aristocratische (invloed aristocraten) monarchie (nog steeds keizer op de troon).

Fujiwaras monopoliseren het regentschap -> regent altijd van de moederskant van de keizer
Sekkanseiji 摂関政治 - regering door regentschap
摂政 (regent minderjarige keizer) -> 関白 (regent volwassen keizer)
Fujiwaras vinden regent van volwassen keizer uit als nieuwe functie, om te zorgen dat ze ook regent blijven wanneer de keizer meerderjarig wordt

Keizer Uda -> weigert Kanpaku aan te stellen na overlijden van een Fujiwara-clanhoofd.
Samen met Minister van rechts Sudawara no Michizane -> tegengewicht vormen tegen regentregering.

Keizer Daigo -> stelt geen Kanpaku aan + probeert ritsuryo terug te herstellen
Shinsei (親政?) -> keizer regeert zelf

Keizer Suzaku, Murakami, ...

Regeringsstijl: privé
Eigen administratie ipv. de ritsuryo-ambternarij - Mandokoro (政所)

Weinig/geen belangstelling voor China of het vasteland
Contact nog wel voortgezet door monniken -> geleerde monniken die in China studeren om contacten te leggen met vooraanstaande monniken daar, of zelfs met het Chinese hof

Chinese zeehandel begonnen -> Chinese handelaars met jonken
Contacten meer naar het zuiden gecentreerd bv. Guandong.

Taira + Minamoto (twee belangrijke clans) -> beginnen zich te manifesteren
Geen aristocratie, maar bedienen zich van wapens (itt. Fujiwaras)
>> begin van de bushi-klasse (groep van gewapende mensen, stand van beroepskrijgers) -> ook erfelijk

Meervoudig privébezit -> shoumin (parallel met de staat)
Cliëntelisme -> cliënten zijn economisch afhankelijk

Militarisering van het platteland
-> buiten het ritsuryo-systeem (waar ook militairen zijn) zijn er krijgersbendes die instaan voor de plaatselijke orde

Afgetreden keizers: recupereren van de macht.
Bv. Keizer Shirakawa -> zet zoon op troon en regeert als ex-keizer
Keizer trekt zich terug in zijn "in" en zet een eigen bestuur "chou" op poten -> "in no chou"

Opkomst van Bushi-clans -> 'van dienaars tot meesters'
Dmv. Hougen-incident, Heiji-incident

Genpei (源平)-oorlogen -> oorlog tussen Minamoto en Taira
-> Keizer en Fujiwaras proberen de bushi-clans voor hun eigen voordeel te gebruiken
Uiteindelijk: Taira's overwonnen in 1185

Minamoto -> houden zich ver van de hoofdstad, stichten in Kamakura het bakufu - regering met shogun.
Yoshitsune -> generaal tot overwinning, dan laten ombrengen door zijn broer Yoritomo
Yoritomo: laat zich shogun benoemen door de keizer (keizer niet van troon gestoten)

Rivaliteit keizer-aristocratie nu keizer-shogun -> civiele ambtenarij vs. militaire ambtenarij

Aanloop naar 1185 -> nieuwe functies in het leven geroepen door de Minamoto
Shugo -> 'politiecommissaris'
Jito -> 'rentmeester'
(= hoge functies in de militaire hiërarchie)

Heian-cultuur:
Gekarakteriseerd als een periode van grote culturele bloei + verfijning
Vooral -> de cultuur zoals die door de hoge klasse (aristocraten - bukei) is geproduceerd

Literatuur: poëzie + romans
Grote literaire werken + ontwikkeling fonetisch kanaschrift
-> start schrijven echte Japanse werken (ipv. Chinese)
-> dagboeken (vnl. van vrouwen) - Genji Monogatari

Bloei boeddhisme:
Nieuw religieus centrum rond de huidige hoofdstad

Kukai en Saicho (nieuwe boeddhistische scholen) -> Tendai (berg ten NO van Kyoto) en Shingon (Kouya-berg)
Shintoisme: nieuwe vormen -> ook gesyncretiseerd met boeddhisme.
Leer van de hergeboorte en het paradijs - Zuivere Land boeddhisme

-- afbeeldingen Heian-stijl (boeddha-beelden en bouwwerken) --

Start Kamakura-jidai:

Minamoto no Yoritomo -> verplaatste hoofdstad naar Kamakura.
Aan de macht gekomen als gevolg van de aanslepende tweestrijd tussen de Minamoto en de Taira.

Ipv. keizer van troon stoten
Of ipv. sesshou/kanpaku worden (alleen door Fujiwara gedaan)

-> alternatieve machtsbasis uitbouwen en laten goedkeuren door de keizer: shogun.
In principe lager dan de regent of de keizer
Maar: grote invloed

Diarchie: gedeelde macht --- keizer + keizerlijke hof <-> centrum van de shogun --- voortdurende machtsstrijd.

Bakufu -> militair hoofdkwartier
In principe regering van alleen de bushi-stand
Maar: bushi krijgen steeds meer macht in de maatschappij

= dus geen radicale machtsgreep.

Nieuwe functies in het leven geroepen door bakufu - niets te maken met keizerlijke hof/administratie
-> shugo
-> jito
(Ook niet om de ambtenaren te vervangen)

Met oprichting van bakufu -> feodalisering Japan versterkt
Keizerlijke macht verbrokkelt - locale macht steeds meer in de handen van de bushi.

Bij Yoritomo's overlijden -> macht overgenomen door familie vrouw (Houjou clan)

Joukyuu no ran (het jou-kyuu incident) - periode van keizer Gotowa die de macht probeert terug te nemen.
Mislukking -> alleen sterkere machtsgreep van het shogunaat op de keizer: willen van dichterbij de keizer in de gaten houden.
Oprichting Tandai: inspecteur-generaal, post in Kyoto

Jouei code/wetboek: eigen wetten van de Houjou -> alleen geldig voor de vazallen (kenin) van het shogunaat.
Vijftal bureaus:
- samurai-dokoro (Yoritomo)
- monchuujo (Yoritomo)
- kumonjo / mandokoro (Houjou)
- hyoujoushu (Houjou)
- hikitsukeshu (Houjou)

Juridisch aspect -> samurai vechten vaak met elkaar om grond/privileges: belangrijk om dit zo veel mogelijk onder controle te houden.

Platteland: veel mensen en veel lagere bushi die op het platteland wonen -> wint aan belang.

Dorp - in context van shouen (landgoederen in bezit van de rijke hoofdstedelijke clans)
-> op die shouen moet gewerkt worden - mensen wonen in dorpen op bepaalde shouen

Rentmeester of shoukan -> vertegenwoordiger van de rijke families
Jito wordt steeds vaker ook shoukan.
Plaatselijke 'baas' dus vaker een militair -> militarisering van het platteland.

Myoushu (lett. naamdrager) -> boer wiens naam op het kadaster staat, wiens naam verbonden is aan het land (geeft eigendomsrecht)

Belang van handel neemt toe:
-> er is overschot die kan verkocht worden + mensen die zich in het kopen/verkopen specialiseren (handelaars)
Status handelaars: laag, er wordt op neergekeken (maar ze kunnen toch een zekere rijkdom vergaren)

Handelaars/ambachtslieden moesten zichzelf verdedigen:
Ontstaan van gilden - bescherming zoeken bij beschermheer (ook geen tol meer betalen)


Moeilijkheden waarmee de Houjou af te rekenen krijgt:
Samenzweringen, complotten, dissidenten

Tak van de Houjou --> Tokusou, beginnen de interessante functies te monopoliseren (interne spanningen).
Externe bedreiging: Mongoolse bedreiging in China en Korea.

Vragen aan Japan om vazal te worden, maar gezantschap werd uitgemoord.
1274 -> Mongolen sturen vloot naar Noord-Kyushu, maar trok zich terug.
-> opwerpen van versterkingen aan de kust (Hakata, Noord-Kyushu)

1279 - Mongoolse overheersing over zuidelijke Song-dynastie compleet.
2de poging Japan aan te vallen -> storm ('kamikaze') stak op en Mongoolse vloot lag versnipperd

Houjou -> konden door overwinning hun positie handhaven.
Vazallen: wilden echter beloning voor overwinning, maar Houjou konden deze wens niet vervullen.


Jito meer macht
-> int belastingen nu, en staat maar een deel af aan de hogergeplaatsten
-> deel van grond ook van jito zelf

Gemilitariseerde benden:
Bushi zonder beschermheer -> gaan eigen gang.


Einde van macht -> vazallen raken verarmd en Tokusou kunnen hen niets geven
Uitvaardigen van een wet dat het verloren land van de vazallen moest teruggegeven worden
Mislukt -> Tokusou verloor gezag

Keizer Godaigo: richt zich tegen zijn corrupte regering, en wordt daarin bijgestaan door tegenstanders Tokusou
Maar: keizer zelf niet onbesproken

Medestanders: Masashige & Yoshisada (?) twee ji-zamurai -> kwamen voor de keizer op tegen het shogunaat.
In Meiji-jidai als helden beschouwd.

Godaigo -> slaagt erin Houjou ten val te brengen, maar niet om de keizerlijke macht te herstellen.
Nieuwe bushi-clan komt aan de macht: Ashikaga clan.


Boeddhisme: grootste expansie in de Japanse geschiedenis. Wordt de algemene ideologie
Extra nieuwe strekkingen in het boeddhisme (naast Tendai en Shingon school)
bv. Zuivere Land-boeddhisme, Nichiren-boeddhisme, Zen-boeddhisme
-> ook godsdienst voor het volk, tempels ook in de dorpen en steden gebouwd


Muromachi-tijd (1335 tot 1537)
Kenmu-restauratie -
Ashikaga -> vestigen zich in de hoofdstad, bij de keizer, in de Muromachi-wijk.

-- uitleg afbeeldingen --

Penseeltekening
Jodo Shinji ? -> Ware Sekte(/School) van het Reine Land.
Rozenkrans/gebedssnoer in de hand -> om elke aanroeping van de boeddha te tellen

Andere afbeeldingen in Nara -> allemaal over dezelfde stand (aristocratie)
In Kamakura -> niet langer alleen afgesloten/hoogstaand, ook het gewone volk
* lagere bushi
* mensen met strooien regenmantel
* biwa-houshi (rondtrekkende biwa-speler) -> vertelt 'epische' verhalen


Godaigo -> aanstichter van een tweespalt (bewerkstelligt val van Houjo - opsplitsing van keizerlijk hof in noordelijke/zuidelijke dynastie)
Zuidelijk --> keizer neemt een toevlucht in Yoshino (ten zuiden van de hoofdstad) <-> noordelijke, 'onrechtmatige' dynastie

Ashikaga Takauji -> niet in Kamakura zoals voorgangers, maar in Muromachi-wijk van de hoofdstad.

Contacten tussen Muromachi en China -> niet altijd vredevol
Ook handel gedreven door (gewapende) kapers -> controleren ook vrijbuiterij


Korte periode van herstel -> kenmu-restauratie (herstel keizerlijke macht).
Oprichting eigen kantoor 'bugyousho' (奉行所)

Takauji -> keizer luistert niet naar hem, heeft nieuwe keizer op de troon nodig
Nieuwe code/wetgeving -> 17 artikels

Binnen bakufu een aantal nieuwe functies:
Oa. Shitsujibou
Ko no Moronao (?) kreeg deze functie

Nanbokuchou 南北朝 no nairan 内乱 -> intern conflict tussen Noordelijke en zuidelijke dynastie

3 belangrijke namen:
* Takauji
* Yoshimitsu (3de shogun)
* Yoshimasa (8ste shogun) -> bekend omwille van culturele bijdragen

Jito-uke --> Shugo-uke.
Toenemende greep van politie-commissarissen op shouen.
Shugo hebben veel meer invloed / wordt steeds onafhankelijker -> daarom 'daimyo' genoemd

Tegenstelling shogun <-> shugo-daimyo komt op
Shogun -> nieuw probleem: hoe kan ik deze shugo in bedwang houden?

(2de shogun - Yoshiakira - niet zo belangrijk)

Yoshimitsu:

Hosokawa Yoriyuki -> bedenkt systeem van vice-shogun (privésecretaris/assistent -> promotie) en shoshi.
Beurtrol voor posities zodanig dat elke belangrijke familie een stuk van de macht krijgt
Bureau der samoerai -> meest belangrijke bureau (want vazallen van de shogun)

Vice-shogun -> Hosokawa, Shiba of Hatakeyama
Shoshi -> Akamatsu, Ishiki, Kyougoku of Yamana
Sankan-shishiki 三管四職

"Teruggetrokken keizer"
-> aftreden als shogun en vervolgens zoon te laten adopteren door keizer

Gouden Paviljoen -> krijgt gedaan dat de keizer op zijn feest verschijnt (terwijl hogergeplaatste normaal gezien uitnodigt)

Acties om handel met China op getouw te zetten:
Want -> heeft geld nodig (hebben nl. op zich niet zo veel inkomsten)
Wel moeilijk, want: wordt theoretisch 'vazal' van China omdat ze anders geen handel willen drijven (Ming-dynastie)
Status in buitenland -> wel meer status nationaal

Ook op binnenlandse handel -> belastingen leggen.
Handel maar recent gegeven --> belangrijke producten: sake, zout, ...
Mensen die pandjeshuizen uitbaten -> ook belastingen heffen.

Handelaars ~> in gilden.

Nog steeds belastingen op het land.


Yoshimasa:

'De maatschappelijke orde op zijn kop.'
Onin-oorlog.
Zilveren paviljoen (nochtans nooit zilver op gelegd).

Yoshimitsu: keizerlijke ambities, maar droom niet kunnen realiseren
Hoogtepunt van centralisering

Takauji (voorganger van Yoshimitsu) -> veel bescheidener.

Van na regeerperiode Yoshimitsu -> (1408?) bergaf gaan macht van hun clan


Onin-oorlogen: tweede helft van de 15de eeuw.

1* Geleidelijk groter geworden autonomie van de boeren -> kunnen nu tot op zekere hoogte eigen lot in handen nemen
Ook zelf bepalen belastingen - 'verbintenis van de boer': boeren zelf instaan voor inzamelen + afdragen, ipv. overgeleverd aan willekeur

2* Opstand van voermannen (lage maatschappelijke status, staan in voor transport van bep. goederen - ivm. toenemende handelsactiviteit)
Hebben ook weinig politieke macht

Aftakeling van het bakufu zelf -> vooral in de regio's (daar beginnen de (lokale/shugo) clans onafhankelijker te worden)
15de eeuw -> opstanden zo courant dat ze er een speciaal woord voor verzinnen: ikki (一揆)

Uitbreken van de Onin no Ran (応仁の乱) - soort burgeroorlog tussen rivaliserende shugo-clans (of facties doorbinnen) -> alleen voor macht
Echtgenote van Yoshimasa: kwam wel tussen in bestuur, maar kon tij niet doen keren

Voornaamste gevolgen -> volledig in as leggen van de binnenstad van de hoofdstad (standsrand blijft nog overeind)

Ikki:
Tegen de achtergrond van de machtsstrijd van de hogere clans: opstanden
do-ikki, kuni-ikki
Gekokujou (下剋上) - de wereld op zijn kop

Twee belangrijke ikki:
* Kuni-ikki van Yamashiro (kuni waarin de hoofdstad Kyoto ligt)
* Ikkou-ikki (一向一揆)
Opstand van de ikkou-sekte (van het Zuivere-Land boeddhisme) <- ook sekte bedoeld voor het volk.
-> sleept meer dan 1 provincie mee

Evolutie van de shugo-stand:
Shugo (Kamakura-jidai) -> Shugo-daimyo (meer macht dan bedoeld) -> Sengoku-daimyo ('strijdende staten') -> Daimyo (Tokugawa-jidai)

Belangrijkste sengoku-daimyo:
(op papier nog vazal shogun, maar in praktijk autonoom - erkennen shoguns gezag niet meer, machtsstrijden met elkaar)
* ...

Overschotten van sake -> ontstaan handel (+ boeren worden meer autonoom op vlak van belasting) -> overheid wil mee profiteren.
Machtige clans --> via handel inkomsten op drijven. China = voor de hand liggende keuze.

Ming-dynastie wil controle uitoefenen -> Japan verwerft aantal certificaten over Chinese handel om oa. zijdedraad + keramiek in te voeren.
Maar: beperkt --> explosie van kaperij aan Chinese kust (bewapend, want werden ook bevochten) -> bestempeld als Japanners.

Ryukyu-archipel (huidig Okinawa):
vanaf 11de-12de eeuw: ontwikkeling politiek verband
15de eeuw: eenmaking
rond 16de eeuw: tussenpersoon handel Japan-Azië
1606 -> Satsuma valt binnen en zet koning onder zijn voogdij

Vrijheid van de handel -> maar kortstondig (tot opkomst Oda Nobunaga)

Materiële beschaving en geestelijke cultuur:
* Architectuur (shouji/fusuma met gelakte randen, tatami, vensterbank, tokonoma, ...) -> typisch type tot stand gekomen
* Steden in ontwikkeling: winkels, daken met stenen op, kanaaltjes als riolen, wolken om perspectiefprobleem te camoufleren, tempeldaken
* Nieuwe invloeden vanuit China, monochrome schilderingen, ...
* Noh-theater (maskers, ...) + theeceremonie

Gion-matsuri -> praalwagens: historisch -> elke wijk/stadskwartier eigen praalwagen
Ceremonieel rijst planten -> staan in modder en steken rijstplantjes in grond (bevloeide akkers -> rijst heeft stijgend waterpeil nodig)

Sengoku-daimyo: beginnen kastelen te bouwen waarin ze hun macht uitbouwen.
Kasteel -> op heuvel met daaromheen de akkers etc.

Muromachi-jidai:
Synthese van Kuge- en Bushi-cultuur (zetten wel hun eigen tradities verder, maar zeer beperkt -> bushi nl. groter en steeds meer impact)

Ontwikkelingen nieuwe maatschappij:
* stijgende landbouwproductie
* openbare werken
* mijnbouw (belangrijk voor maken wapenuitrustingen, geld, ...)
* ambachten en nijverheid
* literatuur: nieuw literair genre -> ketting-gedicht (renga 連歌) [ <-> Heian: tanka (短歌) ] - geïllustreerde verhalen met furigana
* boekdrukkunst -> vooral voor boeddhistische geschriften

Komst van het christendom en westerse beschaving:
Portugezen -> eerste Europese volk dat op grote schaal andere continenten begint te verkennen
Verdrag van Tordesillas - wereld verdeeld tussen Spanje - Portugal om te verkennen -> Japan valt onder 'Portugese zone'.

1543 -> eerste aankomst in Tanegashima.
Handelaars + soldaten + jezuïeten (in kader van Contrareformatie)

Handelen met Portugezen -> zeer aantrekkelijk voor Japanners. (Exotische producten + gunst van Portugezen met promoten Christendom)
Schenking van haven Nagasaki (toen nog vissersdorp) aan Portugezen
Japanners die Latijn/Portugees/... leren -> vertaling van allerlei teksten in het Japans.
Missie van Japanse gezanten naar Europa (zowel voor Europeanen als Japanners zeer opwindend)

Bij terugkomst missie -> Oda Nobunaga opgevolgd door Toyotomi Hideyoshi: minder positief tegenover het christelijke.


EENMAKING JAPAN:
* Oda Nobunaga (1534-1482) - sengoku-daimyo: legt basis eenmaking Japan
* Toyotomi Hideyoshi
* Tokugawa Ieyasu

Oda Nobunaga:
* vechtersbaas, die zich niet te veel stoort aan traditionele conventies, etc. -> non-conformist
* maakt gebruik van nieuwe dingen als die nuttig zouden kunnen zijn (oa. komst Portugezen -> vuurwapens, ...)

Drie soorten vijanden uitschakelen
* collega's (sengoku-daimyo)
* kloosters e.d. uitschakelen -> want tempels zijn ook bewapend, hebben ook autonome politieke macht
* ikki -> want hebben ook te veel autonomie

Gebruik van vuurwapens: (film van Kurosawa Akira - Kagemusha)
Eerste daimyo die hiervan gebruikt maakt

Uitbouw eigen machtspositie: nieuw kasteel in Azuchi als hoofdkwartier.

Invloed Portugees in Japanse taal:
Paõ -> pan
Tempora -> tenpura
Etc.

"Grote jongens" (machtige sengoku-daimyo) -> in centraal Honshu

Oda Nobunaga:
-> vuurwapens ook geven aan zijn lagere onderdanen

Veldslag bij Nagashino (1575)
-> uitschakelen van de Takeda-clan

Azuchi:
-> bij Biwa-meer
-> in maar enkele jaren opgetrokken (als een paddestoel :3)
-> met stad omheen
-> beschrijvingen van Jezuïeten overgebleven
-> na Oda Nobunaga's dood: weer niets meer van gehoord

Levenseinde: in tempel belaagd door een vazal (Akechi Mitsuhide) -> seppuku gebleegd.


Toyotomi Hideyoshi:
Snel afgekomen om de positie als Oda's opvolger te claimen

(Tokugawa Ieyasu -> ondertussen al aan het opkomen, maar houdt zich nog in de achtergrond.)

* van eenvoudige afkomst
* groot organisatietalent
* omringd door generaals -> collectie van legers van medestanders

-> maakt Nobunaga's werk af.
Moet nadien zijn medestanders belonen met land/hoge posities/...

Tokoro-gae (所替え) -> verandering van land: de minder "betrouwbare" mensen -> ver van hem, vaak van land verwisselen


1582 aan de macht:
Hij heeft hoogste militaire macht, maar heeft aristocratische ambities -> wil hoge hofposities, wil paleis (ipv. militair hoofdkwartier)

-> bouwt in 1587 eigen paleis: jurakudai (maar in 1595 weer afgebroken)
-> feesten, ...

Domaniale administratie: Japan =/= 1 land, maar een mozaiek.

Geen administratie op nationale schaal, maar:
Bepaalde functies (zowel civiele als militaire) moeten wel over heel het land waargenomen worden -> enkele geselecteerde getrouwen:
"Bugyou" - commisaris/dienaar/getrouwe.
Bestuur van de hoofdstad, Nagasaki, Osaka, ...

Go-tairou: de 5 belangrijkste onafhankelijke daimyo -> regenten zolang zijn zoon Hideyori minderjarig was.

Landopmeting:
Land gemeten niet in oppervlakte maar in koku (石)
-> namen van boeren op kadaster gezet
-> standen vastgelegd, want duidelijk wie boer is

Nadien: alleen bushi mochten nog wapens hebben
Boeren moesten wapens inleveren

Handel: strikte handelspolitiek uitoefen -> belangrijk voor inkomsten (bevorderen, maar ook controleren)
Belang van edelmetaal groeit in deze periode -> zilver- en goudmijnen -> munten slaan

Voor afsluiting Japan -> Japanners best belangrijk op internationale markt
Japan Towns in Zuid-Oost Azië, ...

Ideologisch vlak -> terugkeer:
Boeddhisme weer meer promoten/bevorderen (heropbouwen + bouwen nieuwe tempels), Christendom minder welkom
Heraanleggen van Kyoto -> nieuw stadsplan en de hoofdstad opnieuwe aanleggen
1590

Christendom
-> waren tegen de polygamie in de hogere klassen, aanbidding van boeddhabeelden, mabiki, ...
-> prediken werd verboden door Hideyoshi


Hideyoshi met buitenland
-> delegatie Japanse edelen van Tenshou-periode naar Europa: enorme weerklank, veel nieuwe dingen gezien) -> willen ook Aziatisch Imperium
-> jaren '90 - bunroku periode: invallen in Korea

Hideyoshi:

Niet alleen Japanse archipel -> ook een heel Oost-Aziatisch imperium.

Korea -> werd inzet van de Chinese en de Japanse machtsstrijd
Toneel van 2 campagnes
* Bunroku no eki (文禄の役)
* Keichou no eki (慶長の役)

-> verstrekkende gevolgen zowel voor Japan/Hideyoshi, China/Ming-dynastie, als Korea

Hideyori nog jong -> moet op gepast worden (5 regenten van machtige clans aangeduid die voor hem moeten zorgen)
Poging om 5 clans met elkaar in evenwicht klem te zetten.

Tokugawa Ieyasu -> een van de rivalen van de Hideyoshi-clan
Grijpt de macht op 1600 (2 jaar na dood Hideyoshi) -> verstoort de machtsbalans van de 5 clans -> veldslag van Sekigahara 'Waterloo van de Japanse geschiedenis'.
-> Ieyasu behaalt daar een beslissende overwinning -> haalt titel Shogun in 1603.

Ieyasu: heeft zich niet in het Koreaanse avontuur gestort (eigenlijk verplicht aan Hideyoshi om aan de expiditie mee te doen, maar heeft zich ertussenuit kunnen krijgen)

Toyotomi clan nog wel niet helemaal uitgeschakeld -> zijn nog steeds een rijke en machtige clan
Ieyasu moet een strategie bedenken om (geleidelijk aan) de macht van de Toyotomi clan in te perken.
Bv. kaieki (改易) -> veranderen van positie/rang: verplaatst wel 87 daimyo

Geeft al snel zijn shogun-titel door aan zijn zoon.
Houkouji valt in puin door aardbeving -> moest heropgebouwd worden.
Ieyasu -> in nieuwe klok van de tempel zitten de karakters van zijn naam, maar uit elkaar gehaald -> vraagt aan Toyotomi clan om dit weg te halen.
Toyotomi clan weigert die vernedering -> Ieyasu verklaart oorlog aan hem.

Nikkou -> verering van Tokugawa Ieyasu na diens dood.


Bakuhan taisei (幕藩体制) -> centraal het bakufu, in de verschillende provincies leendomeinen ('han')
Hiërarchisering van de daimyo (die de han leiden) -> niet allemaal gelijk, maar in een soort verticale rangschikking
1* shinpan (親藩)
2* fudai (譜代)
3* tozama (外様)

Strikte wetgeving uitgevaardigd voor de kuge en de buke (de hoogste klassen moeten hun trouw bewijzen, moeten gecontroleerd worden)
Buke = hoogste klasse van de bushi.

Buke Shohatto (武家諸法度) -> voor de BUKE
* sankin koutai (参勤交代) -> daimyo moesten op geregelde tijdstippen de hoofdstad te bezoeken
* o-tetsudai bushin (御手伝普請) -> daimyo moesten bakufu gaan steunen met geld/mankracht/...
(positief gevolg: ontstaan van postroutes -> op reisroutes van de daimyo)
* verbod op christendom
* ...

Kinchu Narabi Ni Kuge Shohatto (禁中並公家諸法度) -> voor de KUGE
* keizer: enkel ceremoniële taken
* ...


Tokugawa-bakufu centrale bestuur:
Totaal andere posities/functies met andere namen --> volledig verschillend van het vorige.
Moeilijk te vertalen naar NL


Tokugawa-periode:
Negatief: Repressief
Positief: Geletterheid neemt toe, boekdrukkunst, ...

Tokugawas -> meeste grond (ongeveer 25%), meeste ambtenaren -> veel meer macht dan de gewone han (die beperkt gebied hebben)

Laagste niveau: dorpen
* waar de boeren wonen
* mensen die het bestuur waarnemen in naam van de daimyo: murakata-san'yaku + gonin gumi

Murakata san'yaku:
- nanushi (dorpshoofd)
- kumigashira (assistenten van het dorpshoofd)
- hyaku-shoudai (vertegenwoordigers v/d boeren)

Gonin gumi
Groepen van 5 gezinnen -> als 1 iemand iets misdeed moest de hele groep ervoor boeten (intense sociale druk/controle)

Solidariteistbeginsel: renza-sei (samen met gonin gumi) --> principe van collectieve verantwoordelijkheid.


Internationale verbanden met het buitenland <--> sakoku (鎖国 afsluiting)
Europa
-> negatieve indruk van Portugal: Portugezen worden gelinkt met het Christendom
-> Nederland en UK wel ok --> concentreren zich nl. enkel op de handel, sturen geen missionarissen mee naar Japan

Azië
-> Korea: herstel v/d betrekkingen (waar antipathie tov. Japan heerst vanwege Hideyoshi) -> met tussenfiguur: So-clan van eiland Tsushima
-> China: poging terug handel aan te knopen

Japanse scheepvaart begin 17de eeuw
Bakufu stimuleert de handel naar Zuid-Oost Azië (soms Nihonmachi gesticht -> 'Japan town')

Bepaald gezantschap ook naar Rome gegaan -> Hasekura Tsunenaga
Via Mexico naar Europa (Spanje - Italië) gegaan om voor een handelsroute tussen Mexico en Japan te pleiten
Bij terugkomst -> Japan niet meer geïnteresseerd


4 grote standen:
Bushi: verschillende standen
Boeren: in de dorpen - veel verplichtingen en weinig rechten
Ambachten en handelaars (stedelingen)
(+ uitgestotenen)


(Nogal snel gegaan over de puntjes van Economische evolutie en Wetenschap en cultuur)

* Neo-confucianisme -> van Chinese oorsprong
* Studie v/h Nederlands en westerse studies
* Stedelijke cultuur -> Japanse prentkunst, kabuki-theater, ...
* ...