Notities 5 december

De axiale periode: grondig te kennen! Karl Jaspers
Let ook op de gegeven transcriptie. Let ook op het blad met citaten

axiale periode:
7e tot de 3e eeuw voor christus: op verschillende plaatsen in de wereld zijn er denkers naar voren getreden die gedachten verwoorden die fundamentele veranderingen teweegbrachten. En dit overal in de wereld. Bv Plato, Aristoteles, Buddha, Confucius,...
die periode is in zekere zin ook een crisis periode. sociale economische ontwikkelingen. In China waren er bepaalde klassen Hiërarchie=
-vorst (koning)
-ministers (zonen/ergenamen van die vorsten)
-ridders,... ( alles tezamen = Junzi)
En daaronder heb je het VOLK:
-boeren
-ambachtslui

De ministers werden op waarde geschat volgens hun inbreng (merite)

Verschil China - Het Westen:
-Westerse filosofen: denken aan wat is (en wat is zijn) en dergelijke meer..
-Chinese filosofie: de fundamentele vraag = 'Waar is de weg?'
(ook politieke filosofie. Politiek is de inzet van iemand voor iets dat de familiale situatie overstijgt)
Men stelt er de vraag hoe men in crisistijd het hoofd kan bieden aan die crisissen, een goede weg zoeken..

Chronologie

-Ten eerste heb je legendarische keizers: Gele Keizer, Goddelijke Boer, Fu Xi, Yao, Shun,Yu

[i]De Shang dynastie: hadden een God (genaamd Di) maar werd uiteindelijk ook voor overleden vorsten gebruikt.
De Zhou dynastie: hadden een God (genaamd Tian).
Bij de overgang van de Shang naar de Tang dynastie hebben de Tang mensen
1) hun Tian gelijk gesteld aan di (namelijk de god van de hemel)
2) Zhou zeiden dat de Tian het mandaat (ming) van di teruggetrokken had en die doorgegeven had aan de nieuwe vorst/god van de Zhou dynastie. De hemel doet dat door natuuurrampen.
De vorst hoort deugdelijk te zijn (dé).
Een van de fundamenten van het Chinese politieke denken:[i]
HEMEL
VORST
DENKEN

''De Gouden Eeuwen'': extra duiding: in onze traditie: 'morgen zal het beter zijn' X Chinese traditie: 'het verleden was beter'.

De Periode van de Strijdende Staten

• Confucius: 551-479
  (niet-gelatijniseerde naam: Kong Fu Zi (= meester Kong))
  "De Gesprekken": meest bekende boek
  Enkele citaten:
  

IK GEEF DOOR MAAR SCHEP NIET: hij wil de traditie behouden. Basisgedachte: er is wanorde, en om dat op te lossen moet je terug naar het verleden, naar de Zhou dynastie. Maar in het doorgeven ben je toch creatief en kan je niet anders dan enkele [b]verschuivingen[b] invoeren.
[*]Junzi:
Verschuiving: "We moeten allemaal aristocraten zijn": Hiermee wil hij zeggen dat je je nobel moet gedragen ('als een heer in het verkeer'), hoog moreel karakter (dit is ren, voor de karakters, zie Sarah's notes ^-^)

[i]Ren = intermenselijkheid, het meest deugdelijke in de mens[i]
Dit is een verschuiving van het Particuliere naar het Algemene
Let erop: het moeilijkste voor japanologen en sinologen is zich ritueel gaan gedragen (binnen de Japanse of Chinese cultuur) bv de manier van spreken, de manier van lopen, buigen, ...
Nog een voorbeeld van intermenselijkheid: zorg dragen voor anderen



[b]Riten
-Li: Riten uit het verleden. Dit om harmonie en orde te bekomen. Voor de Chinese filosofen is dat wij riten hebben. En het is datgene dat de mens onderscheid van dieren.
Confucius: om een oplossing te vinden op de crisis van de tijd waarin wij leven: leer dan de riten van vroeger terug aan. (Dit is compleet het tegenovergestelde van wat we in het Westen denken! Wel hebben wij ook momenten van ritualiteit (bv hoe de tafel in een chic restaurant gedekt is enzo)

[list][*]Môzi (lett. meester zwarte inkt)
1)Het eerste wat hij zegt: de confucianisten nijgen teveel naar te zeggen dat mandaat het lot is, en dat je er niets meer aan kunt doen. Hij deelt die mening niet (zoals het een goede ambachtsman behoort)
2)Ook geeft hij veel kritiek op die riten. Deze zijn vaak heel kostelijk (bv begrafenisriten). Hij zou het liever wat eenvoudiger en minder kostelijk hebben. Dus verzetten de mohisten zicht tegen de rituelen
3)Het grote probleem in onze tijd is dat we alleen zorg dragen voor onszelf/ onze familie/onze groep.. En dat we niet meer kijken naar diegenen daarbuiten.
Dit kan je veranderen door de 'methode van de universele liefde': universeel zorg dragen voor elkeen.
Maar de mohisten hun gedachtegoed wordt constant verworpen in de Chinese traditie.

[*] Mencius:
Hij verdedigt de confucianistische methode maar heeft er wel enkele bedenkingen bij.
'Die traditie is allemaal goed en wel maar zijn wij daar wel toe instaat?', 'Is de mens van nature / fundamenteel goed of slecht?'
Om zijn mening te staven dat de mens fundamenteel goed is: een kindje speelt bij een diepe waterput en helt gevaarlijk hard over, wat doe je? Het merendeel van de mensen zal inderdaad antwoorden dat ze dat kindje tegen gaan houden.
En over het resterende gedeelte zegt hij: 'de bomen op de ossenberg waren ooit mooi...'
'Ga op zoek naar de kiemen van goedheid in die in elke mens aanwezig zijn en spreek die aan'= de raad van Mencius aan de Keizer.
(VAN NATURE IN JOU)

[*]Xunzi:
hij is confucianist maar zegt dat de natuur van de mens noch goed noch slecht is. Maar als je die natuur laat doen, dan gaat de mens naar het kwade nijgen.
Er is een punt waarin beiden overeenkomen: Mencius, maar ZEKER Xunzi zeggen dat je de mens dus moreel moet opvoeden. Je moet hun medemenselijk te leren zijn, zich ritueel leren te gedragen, deugden bijbrengen.
(AANLEREN)

Maar nu totaal andere wereldvisie: De TAOISTEN (komt van Dao)
[*]Laozi: als je aan politiek wilt doen, dan moet je eigenlijk niet aan politiek doen (is ingaan tegen het verwachtingspatroon dat met heeft van een pol. actief persoon zoals bv Jeah-Luc Dehaene dat men hier in het Westen heeft)
[zie ook citaat Laozi van hoe een politicus moet zijn. Een goed voorbeeld van iemand bij ons is Van Rompuy. Hij zwijgt en schrijft haiku's.]
een basisterm= Wu Wei: niet actief handelen bv als je een kwaad emailtje krijgt: laat het een dag liggen. Soms raken de dingen sneller opgelost als je niets doet

Tegen volgende week: de bijhorende teksten grondig lezen!
[*Zhuang zi]
Data 'tijdlijn van het vroege Chinese denken' VAN BUITEN!